O nas
Jesteśmy najstarszym nurtem protestantyzmu, ruchem reformacyjnym zapoczątkowanym przez dr Marcina Lutra.
Historia kościoła i parafii
Początki ewangelicyzmu na ziemi rybnickiej sięgają czasów Reformacji. Po początkowym rozkwicie nastała jednak kontrreformacja i w 1629 r. ostatni ewangelicki duchowny, ks. Kissovius został zmuszony do opuszczenia Rybnika. Legalna działalność Kościoła stała się możliwa dopiero po 1742 roku, gdy Śląsk przeszedł we władanie pruskie. Liczba ewangelików w Rybniku i okolicach zaczęła znowu wzrastać w drugiej połowie XVIII w.
Król pruski Fryderyk Wielki zobowiązał swego następcę Fryderyka Wilhelma do otoczenia opieką licznych inwalidów wojennych, którzy zostali ranni podczas wojen śląskich. Na mocy decyzji Fryderyka Wilhelma rybnicki zamek został przeznaczony na dom dla inwalidów wojennych i ich rodzin. Autorem przebudowy obiektu był Franz Ilgner. W zespole gospodarczym rybnickiego zamku znajdowała się nieczynna drewniana sieciarnia, wcześniej wykorzystywana do przechowywania i suszenia sieci rybackich. Obiekt ten został przez Ilgnera w 1791 r. przebudowany i przeznaczony na potrzeby rybnickich ewangelików, którzy już wcześniej, od 1788 r. zaczęli odprawiać w Rybniku nabożeństwa. Pierwszą grupę zborowników tworzyli nieliczni ewangeliccy mieszkańcy miasta i okolic, urzędnicy, a przede wszystkim inwalidzi wojenni i ich rodziny.
W 1796 r. ów pierwszy, drewniany kościół uległ spaleniu. Szybko jednak został odbudowany i odnowiony. Z niewielkimi przeróbkami służył następnie rybnickim ewangelikom aż do 1853 r. Jednak w tymże roku drugi pożar spowodował takie zniszczenia, że już nie było możliwości odbudowy i postanowiono wybudować w jego miejsce nowy kościół. Wówczas powstała istniejąca do dziś murowana, otynkowana świątynia. Strop kościoła jest drewniany, okna półkoliste, ołtarz ambonowy, empory wsparte na czworobokowych filarach. Klasycystyczny wystrój pochodzi jeszcze z czasów budowy kościoła. W ołtarzu obecnie znajduje się kopia obrazu Bernarda Plockhorsta "Chrystus i syn marnotrawny", wykonana w drugiej połowie XIX wieku. Neoromańska wieża został dobudowana do budynku kościoła w 1875 r. W związku ze swym przeznaczeniem rybnicki kościół zwany był "Kościołem Inwalidów" lub - w związku z osobą fundatora - kościołem Fryderyka Wilhelma.
Początkowo rybniccy ewangelicy administracyjnie związani byli z parafią w Żorach. Usamodzielnienie parafii nastąpiło po wybudowaniu nowego kościoła, czyli w 1853 r.
Podczas ostatniej wojny, w styczniu 1945 r. na rozkaz komendy wojskowej ks. Christian Schwencker ostatni przedwojenny duchowny, musiał opuścić Rybnik. Wkrótce po zakończeniu działań wojennych opiekę nad parafią przejął ks. radca Edward Romański, później długoletni radca Konsystorza, a także autor poezji ewangelickiej. Służył on w Rybniku przez prawie 40 lat. Po nim przez trzy lata w Rybniku pracował ks. Piotr Mendroch, a później przez półtora roku ks. Waldemar Szajthauer. Od lutego 1989 r. proboszczem parafii był ks. ppłk Zbigniew Kowalczyk. Po jego przejściu w 2002 r. do służby w duszpasterstwie wojskowym, proboszczem parafii został ks. Mirosław Sikora.
Duszpasterze
- od 1629 - ks. Kissovius
- 1791-1796 - ks. Carl Wilhelm Naglo
- od 1796 - ks. Klar
- od 1849 - ks. Wolf
- od 1853 - ks. Heinrich
- od 1877 - ks. Hübner
- od 1879 - ks. Schulze
- od 1882 - ks. Eberlein
- 1889-1890 - ks. Max Braun
- 1890-1892 - ks. Sorof
- 1892-1926 - ks. Paul Reinhold
- 1926-1936 - ks. Christian Schwencker
- 1936-1937 - ks. Adolf Zielke
- 1937-1939 - ks. Robert Fiszkal
- 1939-1941 - ks. Heinrich Gerhardt
- 1942-1945 - ks. Christian Schwencker
- 1945-1984 - ks. Edward Romański
- 1985-1988 - ks. Piotr Mendroch
- 1988-1989 - ks. Waldemar Szajthauer
- 1989-2002 - ks. ppł Zbigniew Kowalczyk
- od 2002 - ks. Mirosław Sikora
- 25.11.2022 tymczasową opiekę nad parafią przekazano ks. Henrykowi Reske
Luteranie w Polsce
Nauka ks. dr Marcina Lutra i innych reformatorów luterańskich zawarta została w księgach symbolicznych zebranych w Księdze Zgody z roku 1580. Nauka Księgi Zgody jest wiernym wykładem Pisma Świętego w rozumieniu biblijnym i luterańskim (norma normata), które jest dla nas jedynym źródłem wiary i nauki chrześcijańskiej (norma normans). Cztery pryncypia luteranizmu, stały się też pryncypiami całego protestantyzmu:
- Sola Scriptura - jedynie Pismo Święte
- Solus Christus - jedynie Chrystus
- Sola gratia - jedynie łaska
- Sola fide - jedynie wiara
Zgodnie z nauką Pisma Świętego nauczamy, że:
Pismo Święte, Słowo Boże, Biblia jest jedynym źródłem życia i normą wszelkich norm wiary chrześcijańskiej i życia chrześcijańskiego.
Nie ma w nikim innym zbawienia jak tylko w Jezusie Chrystusie, jedynym Zbawicielu, Odkupicielu i Pośredniku, ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Panu. Jego krzyż jest drogą do odkupienia i zbawienia. Luterańska "teologia krzyża" stawia krzyż Jezusa Chrystusa, podobnie jak apostoł Paweł, w centrum nauki i życia Kościoła. Dlatego nauczamy za ap. Pawłem: My zwiastujemy Chrystusa ukrzyżowanego. (1 Kor 1,23a)
Wierzący zostaje usprawiedliwiony darmo, jedynie z łaski Bożej dla wiary w Jezusa Chrystusa, bez zasług. Zbawienia nie można zyskać przez zasługi (nauka o usprawiedliwieniu stanowi o istnieniu lub upadku Kościoła standis et cadentis ecclasiae).
Wiara w Jezusa Chrystusa daje zbawienie. Bez wiary zaś nie można podobać się Bogu. (Hbr 13,6) Wiara jest zupełnym zaufaniem Bogu (fidutia). Dobre uczynki nie są zasługami, lecz owocami żywej wiary. Chrześcijanin czyni dobrze nie po to, aby być zbawionym, ale dlatego, że jest zbawiony.
Słowo Boże i Sakramenty Święte są środkami łaski Bożej. Przez nie jak przez kanał czystej wody spływa do grzesznego człowieka zbawienna łaska Boża. Przez Słowo i Sakrament darowana jest wierzącemu łaska Boża. Uznajemy dwa sakramenty: Sakrament Chrztu Świętego i Sakrament Ołtarza - Eucharystii, Wieczerzy Pańskiej.
Chrzest święty
Chrzcimy dzieci (niemowlęta) i dorosłych, którzy nie zostali jeszcze ochrzczeni, a poprzez katechumenat doszli do wiary. Niemowlęta chrzcimy dla wiary rodziców i wiary Kościoła. Katechizm naucza: Chrzest nie jest samą tylko wodą, ale wodą przykazaniem Bożym objętą i ze Słowem Bożym połączoną. Chrzest jest według nauki luterańskiej sakramentem jednorazowym i powtarza się w nas przez codzienny żal i pokutę. W ten sposób topiony zostaje stary Adam, a wyłania się nowy człowiek. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce podpisał w roku 2000 w Warszawie wraz z Kościołami Członkowskimi Polskiej Rady Ekumenicznej (za wyjątkiem Kościoła Chrześcijan Baptystów) i Kościołem Katolickim (Rzymskim i Bizantyjskim) wspólną deklarację w sprawie wzajemnego uznania Sakramentu Chrztu Świętego w myśl słowa ap. św. Pawła: Jeden Chrzest, jedna wiara i jeden Pan.
Sakrament Ołtarza
Luteranie na podstawie nauki o wszechobecności ciała Chrystusowego (Ubiquitas corporis Christi) wierzą, że w Eucharystii "w", "z", "pod" postaciami chleba i wina są obecne prawdziwie, realnie, cieleśnie i substancjalnie ciało i krew Jezusa Chrystusa (starożytna nauka Kościoła o konsubstancjacji). Luteranizm natomiast odrzuca średniowieczną naukę z roku 1215 o przeistoczeniu (transsubstancjacji). Sakrament Ołtarza udzielany jest w Kościele Luterańskim pod dwiema postaciami (chleba i wina), zgodnie z ustanowieniem Pana Jezusa.
Spowiedź
Praktykujemy spowiedź:
- powszechną wszystkich wiernych przed ołtarzem w czasie nabożeństwa, zakończona rozgrzeszeniem (absolucją);
- osobistą rozmowę duszpasterską z księdzem dla tych, którzy pragną szczególnej pociechy zakończoną również absolucją;
- codzienną poprzez wyznawanie swoich grzechów w modlitwie przed Bogiem.
Kościół
Jest zgromadzeniem wierzących i społecznością świętych, w którym Słowo Boże jest czysto i wiernie nauczane, a Sakramenty Święte są sprawowane i udzielane zgodnie z ustanowieniem Pana Jezusa. Głową Kościoła jest sam Jezus Chrystus, który kieruje Kościołem przez Ducha Świętego.
Wierzymy, że istnieje Kościół zewnętrzny (widzialny) i wewnętrzny (niewidzialny). Jest jeden święty, powszechny i apostolski Kościół niewidzialny, ukryty w Kościele widzialnym składający się z wielu wyznań chrześcijańskich. Luteranizm nawiązuje do pierwotnego Kościoła i nigdy nie czuł się nowym Kościołem. Zgodnie z Nowym Testamentem istnieje w Kościele powszechne kapłaństwo wiernych, które ma udział w kapłaństwie Chrystusowym, jedynym najwyższym Kapłanie i Pośredniku. Stąd każdy wierzący członek Kościoła, który przez chrzest został wyświęcony na kapłana powołany jest do jego sprawowania (np. w domu, w rodzinie, głosząc ewangelię w swoim środowisku, w Kościele przez udział we wszystkich władzach kościelnych). Kościół Ewangelicki choć nie zna kapłaństwa hierarchicznego, to jednak uważa, że publicznie w Kościele Słowo Boże głosić i sprawować Sakramenty Święte może tylko ten z jego członków, kto został do tego należycie powołany przez ordynację, czyli przez modlitwę i włożenie rąk starszych (Ordynacja), której zawsze dokonuje biskup w asyście innych duchownych. Kościół Luterański uznaje jeden urząd duchowny zwiastowania Słowa Bożego i sprawowania Sakramentów Świętych w trzech posługach: biskup, diakon, prezbiter (ksiądz).
Kościół jest społecznością świętych, dlatego nie kanonizujemy, ani też nie modlimy się do świętych. Pismo Święte zakazuje wzywania świętych, a księgi symboliczne naszego Kościoła nauczają: "(...) chociażby nawet była to rzecz cenna, jednak jest to rzeczą bardzo zgubną. Chociaż aniołowie w niebie, a święci na ziemi, a może także i w niebie, modlą się za nas (jak zresztą i Chrystus czyni), to jednak z tego nie wynika, iż mamy aniołów i świętych wzywać, uwielbiać i czcić jako patronów i orędowników (...). Jest to bowiem bałwochwalstwo, gdyż taki zaszczyt przyznawać należy jedynie Bogu." (Artykuły Szmalkaldzkie)
Najwyższą władzą ustawodawczą Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP jest Synod Kościoła, którego reprezentacją jest Rada Synodalna, na czele której stoi Prezes Synodu Kościoła. Synod Kościoła jest wybierany w sposób demokratyczny z grona wszystkich duchowych i świeckich członków Synodów Diecezjalnych, oraz tych, którzy w jego skład wchodzą z urzędu albo zostali powołani przez Radę Synodalną.
Synod Kościoła dokonuje wyboru naczelnych Władz Kościoła:
- na 5 letnią kadencję Prezesa Synodu Kościoła i Radę Synodalną (2 duchownych i 2 świeckich radców),
- na 10 letnią kadencję (może być ponowiona) Biskupa Kościoła, który jest duchownym Zwierzchnikiem całego Kościoła, a z urzędu jest także Prezesem Konsystorza,
- na 5 letnią kadencję Konsystorz ( świecki wiceprezes, 3 duchownych i 3 świeckich radców), który jest naczelną władzą administracyjną Kościoła w Polsce.
Kościół w Polsce stanowi 6 diecezji:
- cieszyńska,
- katowicka,
- mazurska,
- pomorsko-wielkopolska,
- warszawska,
- wrocławska.
Diecezja posiada swój synod diecezjalny składający się z wszystkich księży i wybranych przez parafie świeckich przedstawicieli, który dokonuje wyboru:
- Rady Diecezjalnej na 5 letnią kadencję (1 radca duchowny (zastępca biskupa), świecki kurator diecezjalny i 1 świecki radca),
- Biskupa diecezjalnego na 10 letnią kadencję (może być ponawiana)
Diecezja składa się z:
- parafii i filiałów, na czele których stoi proboszcz i rada parafialna wybierani przez wszystkich pełnoletnich, płacących składki kościelne (1 % od dochodu) i przystępujących do Sakramentu Ołtarza członków parafii.
- Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce posiada swoje własne Wydawnictwo i Drukarnie AUGUSTANA w Bielsku Białej.
- Przyszli duchowni kształcą się w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
- Katecheci kształcą się na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i w Cieszynie.
- W Dzięgielowie koło Cieszyna znajduje się jedyny Żeński Diakonat Ewangelicki Eben Ezer oraz Centrum Misji i Ewangelizacji, które zajmuje się pracą ewangelizacyjną.
- Kościół zajmuje się pracą wśród dzieci i młodzieży, służbą duszpasterską w wojsku, policji i więziennictwie, służbą diakonijną (charytatywną Diakonia Kościoła i Diakonie Diecezjalne), oraz współpracuje ekumenicznie z innymi Kościołami Chrześcijańskimi, przede wszystkim należącymi do Polskiej Rady Ekumenicznej, jak również i z Kościołem Katolickim (Rzymskim i Bizantyjskim) i innymi wspólnotami kościelnymi nie należącymi do PRE .
Żródło:
Opracowanie ks. Jan Gross, dnia 11 stycznia 2003 r.
Wikipedia za Dzieło łaski Boga. Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (historia i współczesność), Wydawnictwo "Głos Życia", Katowice 2003.
Proboszcz
Ks. Mirosław Sikora
Od 25 listopada 2022 tymczasową opiekę nad parafią przekazano ks. Henrykowi Reske
Rada Parafialna
- ks. proboszcz Mirosław Sikora,
- Beata Buzek-Durdzińska (kurator),
- Mirosław Jordan,
- Andrzej Niemczyk,
- Marian Kwiatoń,
- Irena Seidel,
- Wojciech Stysz,
- Artur Undas.
Panie prowadzące Szkółkę Niedzielną
- p. Wioletta Goszyk,
- p. Alina Undas,
- p. Dorota Kowalska,
- p. Żaneta Folwarczny,
- p. Judyta Blacha.
Organiści
p. Jan Niemiec i p. Tadeusz Hanik.
Dyrygentka chóru
p. Adelajda Romańska